Kształtowanie sprawności fizycznej dzieci przedszkolnych

W podstawie programowej wychowania przedszkolnego jednym z celów jest „troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych”. Wiadomości i umiejętności, którymi powinny wykazać się dzieci pod koniec wychowania przedszkolnego sformułowano w sposób, który wraz z zaleceniami o warunkach i sposobach realizacji stwarza nauczycielowi pole do twórczego działania w zakresie rozwoju sprawności fizycznej dzieci. Dodatkową wskazówką, co powinni umieć absolwenci przedszkola są przewidywane osiągnięcia ucznia po klasie pierwszej szkoły podstawowej, niemożliwe do uzyskania bez wcześniejszego opanowania niezbędnych sprawności i umiejętności. Aby nauczyciel mógł dobrze i twórczo pracować, powinien znać podstawy programowe niższego i wyższego etapu by wiedzieć, z jakimi wiadomościami i umiejętnościami uczeń podejmie naukę w jego klasie oraz pamiętać, jakich efektów jego pracy oczekuje się na wyższym etapie kształcenia.

Prawidłowości rozwoju fizycznego dzieci

Duże znaczenie dla racjonalnego kierowania procesem wychowania fizycznego ma właściwa diagnoza rozwoju fizycznego i motorycznego. Na tej podstawie można prognozować możliwości rozwojowe dziecka. Im wcześniej zostanie dokonana, tym łatwiej i celniej można sterować procesem rozwoju. Jedną z cech charakterystycznych rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym i początkowym szkolnym jest szybkie wzrastanie i stałe zwiększanie ciężaru ciała.

Rozwój fizyczny i motoryczny dzieci przebiega nierównomiernie, skokowo, w cyklach dwuletnich.

Dzieci trzyletnie potrafią chodzić, biegać, wspinać się i pełzać, chodzić prosto pewnym krokiem, potrafią stać chwilę na jednej nodze, chodzić i skakać w takt muzyki, szybko wchodzić i schodzić po schodach, rozpinać guziki.. Obserwujemy u nich jednak brak koordynacji, krótkotrwałą koncentrację uwagi, powolne i niezręczne działania, wykonywanie niepotrzebnych ruchów dodatkowych oraz niemożność połączenia w całość dwóch różnych form ruchu, na przykład biegu i skoku, rzutu i chwytu.

U dzieci czteroletnich obserwujemy postęp w rozwoju cech motorycznych i sprawności fizycznej. Są bardzo żywe i ruchliwe, jeżdżą na rowerze, chętnie wykonują czynności wymagające zachowania równowagi, rzucają piłką, wykonują podskoki w rytm muzyki.

Wydłuża się możliwość skupienia uwagi, zwiększa potrzeba ruchu, i chęć wspólnej zabawy. Poprawia się zdolność wykonywania chwytów, rzutów, podskoków, łatwych ćwiczeń równoważnych. W tej grupie wiekowej występuje między dziećmi duże zróżnicowanie w poziomie rozwoju cech motorycznych.

U dzieci pięcioletnich obserwujemy szybki rozwój cech motorycznych, takich jak siła, szybkość, zwinność, zręczność i wytrzymałość. Równocześnie kształtują się takie cechy psychiczne jak pojętność, pamięć, odwaga, ambicja. Są zaradne, sprawnie posługują się rękami (rysują, zapinają guziki, sznurują buty...). Jednak nie potrafią jednocześnie biec i obserwować inne dziecko. Pojawiają się różnice w rozwoju motorycznym ze względu na płeć.