Żyjemy w czasach wielkich przemian. Dotyczą one również sportu. We współczesnych wysoko cywilizowanych społeczeństwach problematyka kultury fizycznej nabiera coraz większego znaczenia. Postępująca technika w życiu codziennym i pracy zawodowej powoduje, że różnorodne bodźce natury fizycznej stają się niezbędnym elementem dbałości o zdrowie i sprawność psychofizyczną kulturalnego człowieka. Kulturalnego, gdyż kultura fizyczna to składowa ogólnej kultury jednostki i społeczeństwa. Szczególna rola przypada tu kulturze fizycznej i sportowi w początkowych etapach rozwoju osobniczego wieku szkolnego, ponieważ procesy rozwoju biologicznego, a jednocześnie wychowania, kształcenia i socjalizacji są szczególnie nasilone.

Kultura fizyczna obejmuje wiele obszarów, które spełniają różne funkcje społeczne, mają odrębny zasięg i treści oraz przybierają różne formy instytucjonalne i organizacyjne.

Poziom i rozwiązania programowe wychowania fizycznego w szkołach to ciągle gorący temat polskiej oświaty. Bez przerwy trwają dyskusje nad kolejną reformą wychowania fizycznego, której głównym akcentem jest zwiększenie liczby zajęć, które w tej chwili mają dotyczyć szkół ponadgimnazjalnych. Doceniając zachodzące zmiany należy pamiętać, że dzieci i młodzież bardzo chętnie uczestniczą nie tylko w obowiązkowych lekcjach wychowania fizycznego, ale przede wszystkim w zajęciach pozalekcyjnych. We współczesnych systemach oświatowych i wychowawczych różnorakie formy sportu i współzawodnictwa sportowego są istotnym rozwinięciem wychowania fizycznego. Oczywiste jest również, że dzieci i młodzież utalentowana sportowo powinna otrzymać szansę rozwinięcia swoich predyspozycji. Obecnie jest to realizowane głównie w ramach szkolenia klubowego oraz w systemie klas profilowanych i szkół sportowych.

Sport i przeżycia z nim związane powinny być dostępne dla każdego dziecka. Chodzi tu przede wszystkim o rozwój, zdrowie, charakter oraz kształtowanie młodego człowieka na miarę wymogów cywilizowanego społeczeństwa. Rozpatrując tę problematykę czy warto zwiększyć ilość godzin pozalekcyjnych w szkołach, postanowiłam przeprowadzić badania wśród uczennic, które uczestniczą wyłącznie w obowiązkowych lekcjach wychowania fizycznego oraz wśród uczennic uprawiających dodatkowo sport jakim jest siatkówka. Piłka siatkowa jako dyscyplina sportowa wymaga dużej cierpliwości oraz charakteru. Aby osiągnąć dobre wyniki należy zainteresować się nią już w bardzo młodym wieku. Postanowiłam przeprowadzić badania stosując Test Międzynarodowy celem potwierdzenia, czy dziewczęta uprawiające piłkę siatkową charakteryzują się wyższym poziomem sprawności motorycznej niż dziewczęta nie uprawiające siatkówki, jednocześnie czy uprawianie siatkówki wpływa na szybszy wzrost poszczególnych sprawności motorycznych?

Badania przeprowadzono w dwóch etapach. Badaniami objęto uczennice kl. I gimnazjum, trenujące siatkówkę 3 razy w tygodniu oprócz obowiązkowych zajęć z wychowania fizycznego oraz uczennice nie uprawiające żadnej dodatkowej dyscypliny sportu oprócz obowiązkowych godzin wychowania fizycznego.

Wśród dziewcząt z jednej i drugiej grupy przeprowadzono pomiary rozwoju somatycznego. Dane dotyczące wysokości i masy ciała badanych uzyskano na podstawie dokładnego pomiaru tych cech w gabinecie lekarskim w obecności pielęgniarki szkolnej. Pomiary przeprowadzono w tym samym czasie co próby sprawnościowe. Masę ciała szacowano z dokładnością 0,1 kg zaś wysokość ciała z dokładnością do 0,5 cm.

Sprawność motoryczną w danych grupach przeprowadzono w oparciu o Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej, który zawiera 8 prób.

Celem określenia sprawności motorycznej wyniki uzyskane w poszczególnych próbach przez uczennice przeliczono na punkty i sklasyfikowano je według norm sprawności fizycznej. Analizując te wyniki można stwierdzić, że dziewczęta uprawiające siatkówkę charakteryzują się wyższą wysokością ciała i większą masą ciała, niż rówieśniczki nie trenujące siatkówki. Jednocześnie zauważono, że pomiędzy pierwszym, a drugim badaniem większy przyrost wysokości zanotowano u dziewcząt trenujących, natomiast większy przyrost masy ciała zanotowano u dziewcząt nie trenujących.

Wyniki testu pozwoliły na ustalenie różnic między dziewczętami biorącymi udział w zajęciach dodatkowych, a dziewczętami uczestniczącymi tylko w obowiązkowych zajęciach wychowania fizycznego zarówno w pierwszym badaniu jak i w drugim.

Dziewczęta, które uczestniczą w obowiązkowych godzinach wychowania fizycznego charakteryzują się średnim poziomem sprawności fizycznej, ale też są wśród nich osoby o niskim poziomie sprawności. Natomiast grupa dziewcząt trenujących siatkówkę charakteryzuje się wysokim poziomem sprawności fizycznej, ich punktacja jest zdecydowanie wyższa niż u rówieśniczek, które nie trenują siatkówki.

Po rocznej obserwacji podsumowując wyniki poszczególnych prób można stwierdzić duży wzrost sprawności fizycznej pomiędzy pierwszym i drugim badaniem. Dotyczy on kilku prób m.in. skok w dal z miejsca, ściskanie dynamometru, podciąganie w zwisie na ramionach, siad z leżenia tyłem w czasie 30 sek. Wzrost tych wyników może świadczyć o położeniu większego nacisku na elementy siły ogólnej pomiędzy pierwszym i drugim badaniem. W pozostałych próbach dziewczęta trenujące uzyskały również zdecydowanie lepsze wyniki niż dziewczęta nie trenujące.

Uzyskane rezultaty w ośmiu próbach testu pozwalają na sformułowanie następującej tezy : dziewczęta uprawiające siatkówkę charakteryzują się wyższym poziomem sprawności motorycznej niż dziewczęta nie uprawiające siatkówki, jednocześnie uprawianie siatkówki wpływa na szybszy wzrost poszczególnych zdolności motorycznych.

Podsumowując wyniki przeprowadzonych badań można stwierdzić, że uczniowie którzy uczestniczą w dodatkowych zajęciach pozalekcyjnych, uprawiają sport wyczynowy, charakteryzują się wyższym poziomem sprawności motorycznej, jednocześnie zwiększona ilość godzin wpływa na jej wzrost i szybszy rozwój. Aktywność ruchowa jest niewątpliwie głównym czynnikiem wpływającym na poziom sprawności motorycznej, a także wyrabia pozytywne cechy osobowościowe. Spostrzeżenia te są dowodem na to, abyśmy my nauczyciele wychowania fizycznego za wszelką cenę podejmowali takie działania, które zwiększyłyby ilość godzin pozalekcyjnych w szkołach, a to miałoby pozytywny wpływ na rozwój dzieci i młodzieży oraz całego społeczeństwa.